Tajemniczy Zamek Książ

Zamek Książ należał do różnych państw, był niszczony i odbudowywany. W jego murach zapisana jest mroczna historia, pełna tajemnic…

Tego historycznego miejsca, nie da opisać się w kilku zdaniach. Zamek Książ na przestrzeni lat miał wielu właścicieli i każdy z nich pozostawił jakąś tajemnicę, sekret, legendę. Postaram się przybliżyć odrobinę, dlaczego jest to tak wyjątkowe miejsce.

Spis treści:

1. Legenda powstania zamku i krótka historia
2. Zwiedzanie Zamku Książ
3. Tarasy Zamku Książ
4. Podziemia i okoliczne tunele
5. Bursztynowa Komnata i Złoty Pociąg
6. Stado Ogierów
7. Mauzoleum Rodu Hochbergów
8. „Amfiteatr”, który nie jest amfiteatrem
9. Hotel
10. Dojazd
11. Cennik

Legenda powstania zamku i krótka historia

Warownie miał wznieść rycerz o imieniu Funkenstein. Jeszcze jako młody giermek, przyniósł on swojemu władcy znaleziony w lesie węgiel. Władca tak się uradował z prezentu, że szybko awansował giermka na rycerza i mianował go Tym Który Przynosi Kamienie Dające Iskry. Nakazał mu wrócić do lasu i odnaleźć cenny surowiec i w jego miejscu wybudować warownie, która miała strzec czarnego sekretu. Zdarzenie to miało wydarzyć się około 930 roku.

Pierwsza wzmianka o zamku pojawia się w 1288 roku, podczas panowania księcia świdnicko – jaworskiego Bolka I Surowego. Warownia początkowo miała stanowić punkt strategiczny w obronie Śląska. Zamek wyróżniał się swoim położeniem i malowniczą okolicą, więc w krótkim czasie Bolko I, przeniósł się do warowni i nadał sobie tytuł „pana na Książu”, który to kolejno przejmowali jego następcy. Gdy linia dynastii Piastów wygasła, zamek wszedł we władanie czeskiej dynastii i pozostawał w niej, aż do XV wieku. Następnie przeszedł on do rąk Węgrów, a później Niemców tracąc swój pierwotny obronny charakter, na rzecz mieszkalnego.

W XVIII wieku Zamek Książ przeszedł w posiadanie rodu von Hochberg i to za ich panowania powstała największa przebudowa. Zlecono dobudowanie skrzydła barokowego, dziedzińca i budynki podzamcza. Jednakże największą przemianę przeszedł podczas panowania Jana Henryka XV z rodu van Hochberg, który ożenił się z Marią Teresą Cornwallis West, znaną dzisiaj jako Księżna Daisy, kobietą, która wyprzedziła swoje czasy. Za czasów jego panowania Zamek Książ przeszedł drugą wielką przebudowę – powstały dwa nowe skrzydła neorenesansowe, zachodnie i północne, tarasy zamkowe przybrały dzisiejszą formę i rozpoczęto budowę Palmiarni.

Zwiedzanie Zamku Książ

Zwiedzanie zamku odbywa się na dwa sposoby. Pierwsza możliwość to wejście grupowe z przewodnikiem. Druga to wejście indywidualne z zestawem Audioguide. W obu przypadkach wchodzi się według ustalonych godzin. Ja wybrałam opcję drugą. Wycieczka odbywa się stałą ustaloną trasą, a Audioguide prowadzi nas kolejno po komnatach zamku.

Od mojej ostatniej wizyty na zamku minęło około 10 lat i zaszło wiele zmian. Do zwiedzania udostępniono o wiele więcej komnat, wszystkie są umeblowana i opisane. Otworzono kilka pomieszczeń muzealnych, w których można obejrzeć album rodziny Hardouinów, którzy pracowali niegdyś na zamku. Spacer po zamku wydawał mi się dłuższy, ale mało swobodny. Prawie w każdej komnacie stoi ochrona. Zestaw Audioguide szczegółowo opowiada o komnatach, ich wystroju, architekturze, ale według mnie za mało jest w tym historii, ciekawostek, które sprawiły by, że chodząc po Zamku Książ, można by było odrobinę cofnąć się w czasie.

Obecne zwiedzanie Zamku Książ to jak wycieczka po muzeum, wyznaczoną trasą. Moje wrażenia były raczej przeciętne, trochę tęsknie za czasami, kiedy na zamku można było odrobinę się zgubić. Mimo iż sale były prawie puste, zamek miał więcej w sobie klimatu.

Czas zwiedzania: 60 – 90 minut

Tarasy Zamku Książ

Jak z bajki wykute ogrody w skale, otaczają majestatyczny Zamek Książ. 2 hektary tarasów położone na 12 poziomach. A z każdego rozpościera się przepiękny widok na okolicę.

Zakłada się, że tarasy zaczęto budować w pierwszej połowie XVII wieku, w miejscu dawnych fortyfikacji. Jeszcze za czasów panowania Christopha II von Hoberga. Jednakże dopiero po zakończeniu wojny 30-letniej zaczęto je powiększać i upiększać. Dotychczasowy kształt uzyskały w latach 1913 – 1927 i do dzisiejszego dnia można zobaczyć min. tarasy: Bogini Flory, Środkowy, Wodny, Różany (Kaskadowy), Zachodni, Kasztanowy i Podkowiasty.

Od roku 2019 odbywają się także Ogrody Świateł na Zamku Książ.

Podziemia i okoliczne tunele

Zwiedzanie Podziemi Zamku Książ odbywa się tylko i wyłącznie z przewodnikiem. Jest to półkilometrowy odcinek, betonowych tuneli, wyrytych w skale. Dane jest nam zobaczyć wybetonowaną halę i poboczne komory bunkra. Sam przewodnik na niewiele jest potrzebny, bo co kawałek gaszone zostaje światło i wyświetla się film opowiadający historię tego miejsca.

Podziemia Książa, to jedna z wielu tajemnic ukrywanych przez ostatnie 70 lat. Istnieją domysły, że tunele pod zamkiem są o wiele bardziej rozległe niż dotychczasowo nam znane. Jedna z hipotez głosi, że Adolf Hitler podczas II Wojny Światowej, chciał poprowadzić tunel, aż do Wrocławia i podobno udało mu się wykonać to do połowy drogi. Inna hipoteza mówi o dworcu kolejowym pod Zamkiem, a także o hangarach wielkości lotniska, skrywających tajemnice III Rzeszy. Na żadną z tych hipotez nie ma dowodów, ale czy aby na pewno to nieprawda?

Ponadto w okolicach „Amfiteatru” znajduje się wejście do jednego z wielu podziemnych tuneli wokół Zamku, a jest ich cała masach. W okolicznych lasach i możliwe gospodarstwach znajduje się wiele tuneli prowadzących na Zamek. Niestety po wielu latach większość z nich zostało zalanych lub zabezpieczonych. Osobiście miałam okazję wejść do jednego z nich. Niestety w połowie drogi byłam zmuszona zawrócić ze względu na dużą ilość wody.

Bursztynowa Komnata i Złoty Pociąg

Największa z tajemnic – Bursztynowa Komnata. Miała być to sala o wymiarach 10,5 – 11,5 metra. Jej historia rozpoczyna się ponad 250 lat przed jej zniknięciem gdy to pruski Król Fryderyk I Hohenzollern, zamarzył o pokoju, całym wyłożonym w bałtyckim złocie. Początkowo projekt został przygotowany pod sale w podberlińskim pałacu Charlottenburg. 1706 roku, jeszcze nieukończony gabinet przeniesiono do Pałacu Miejskiego w Berlinie. Car Piotr I, miał okazje ją podziwiać i to on w niedługim czasie stał się kolejnym jej posiadaczem. Po śmierci Fryderyka I, jego syn Fryderyk Wilhelm I, podarował komnatę carowi, w zamian za oddział rosyjskich żołnierzy.

Komnata została spakowana do 18 skrzyń i przeniesiona do Petersburga. Jednakże, okazało się, że nikt nie jest w stanie jej poprawnie złożyć, ani dokończyć jej budowy, więc ponad ćwierć wieku Bursztynowa Komnata spędziła w skrzyniach. Dopiero Elżbieta I, córka cara kazała zamontować komnatę w świeżo wzniesionym Pałacu Zimowym. Jednak i tam komnata nie zabawiła długo, niedługo potem została przeniesiona do oddalonego o 25 kilometrów Pałacu w Carskim Siole. To w tym miejscu Bursztynowa Komnata prawdziwie rozbłysła i szybko przez tych co mogli ją podziwiać została mianowana 8. cudem świata.

Komnata została w Carskim Siole aż do 1941 roku, kiedy to niemieccy żołnierze ją rozmontowali i wysłali do Królewca. Stamtąd też miała trafić ona do Zamku Książ, gdzie to Sala Konrada została pod nią przygotowana. I tutaj zaczynają się schody.

Jedna z wersji twierdzi, że Bursztynowa Komnata dotarła do Książa, druga, że w okolice. Teorii jest wiele, kilka z nich mówi, że komnata dawno została wywieziona z Polski, kolejna z nich mówi, że ukryta ona jest w Podziemiach Zamku Książ, gdzie także miał być rzekomy dworzec kolejowy, ostatnia mówi o „Złotym Pociągu”, który rzekomo wyjechał z zamku z Bursztynową Komnatą, ale nigdy go nie odnaleziono. Kilka mówi o odnalezieniu torów w okolicy zamku, które prowadzą w podziemia. Która jest prawdziwa? Jak mogła zniknąć 6 tonowa komnata z bursztynu? Czy kiedykolwiek dowiemy się co tak naprawdę się stało? Co jest prawdą, a co fikcją?

Stado Ogierów

Po zwiedzeniu Zamku Książ warto udać się do Stada Ogierów. Obecne stajnie to nie tylko oficyna dla koni, ale także zabytkowe miejsce. Zostały one wybudowane w XVIII wieku z polecenia księcia Hochberga. W XIX wieku zostały one przebudowane, lecz funkcje stajni pełnią dopiero od XX wieku.

Stado Ogierów Książ powstało w 1947 roku, a 1997 powstała również Stadnina Klaczy. Od wielu lat funkcjonuje tutaj klub jeździecki SLKS i często odbywają się imprezy rekreacyjne, pokazy ujeżdżania koni, przejażdżki bryczkami czy też zawody w jeździectwie.

Godziny otwarcia kasy biletowej:

1 kwietnia – 30 września: od 10:00 do 18:00

1 październik – 31 październik: od 09:00 do 17:00

1 listopad – 31 marzec: od 10:00 do 16:00

Cena:

10 PLN – osoby dorosłe

5 PLN – dzieci, młodzież szkolna, emeryci

Mauzoleum Rodu Hochbergów

Znajdujące się przy Południowej Bramie, na Topolowej Górce Mauzoleum Rodu Hochbergów. Zbudowane w 1734 roku, pierwotnie służyło jako Pawilon Letni z przepięknym miejscem widokowym. Jego wnętrze zdobią malowidła przedstawiające Zamek Książ z czterech stron świata.

Dopiero w 1883 roku pawilon został przekształcony w kaplicę, a w skale na której stoi wykuto kryptę. Jako pierwsza, pochowana została w niej bezimienna córeczka Jana Henryka XV oraz Księżnej Daisy. Następnie Jan Henryk XI i jego dwie żony, a na końcu także Księżna Daisy von Pless. W 1945 roku, w obawie przez zbezczeszczeniem grobowca, służba rodu Hochbergów przeniosła ciała z krypty. Dokąd? Niestety żadne źródła nie podają lokalizacji.

Godziny otwarcia:

poniedziałek – piątek: 9:00 – 17:00

sobota – niedziela: 9:00 – 18:00

Cena:

Normalny: 9 PLN

Ulgowy: 7 PLN

„Amfiteatr”, który nie jest amfiteatrem

Amfiteatr Hochbergów, Stary Amfiteatr, czy też po prostu Amfiteatr, nie ma nic bardziej mylnego jak nazwanie tego miejsca w ten sposób. Choć, sama, aż do tego roku tak je nazywałam. Warto zauważyć, że żaden znak na szlaku, czy też wokół samego Zamku Książ nie prowadzi w te miejsce, a w okolicy nie znajduję się żadna tablica informacyjna. Swoją budową jak najbardziej przypomina układ amfiteatru i przez bardzo krótki czas w powojennej Polsce pełnił taką rolę. Więc czymże jest ta piękna pozostałość? Otóż was zaskoczę. Niegdyś pełniła ona funkcje… kortu tenisowego!

Jak to się stało? Początkowo w tym miejscu było ogrodnictwo i hodowano owoce i warzywa dla hrabiowskiego dworu. Aż do roku 1907, kiedy to przeniesiono ogrodnictwo do położonego niedaleko Lubiechowa, gdzie już wtedy projektowano ogromną Palmiarnie. To właśnie wtedy zlikwidowano pobliskie szklarnie i wybudowano, bardzo popularny w tamtych czasach kort do tenisa. Hrabia Vico Cross, przyjaciel rodziny Hochbergów swoją pasją zaraził młodego księcia i jego żonę Daisy. Więc podczas jego wizyt na zamku, mogli grać na swoim własnym korcie.

Mimo iż „amfiteatr” spełniał początkowo całkiem inną rolę, myślę, że dla okolicznych mieszkańców na zawsze pozostanie amfiteatrem.

Hotel

Hotel znajduje się na Przedzamczu Zamku Książ, w otoczce zieleni i śpiewów ptaków. Wzniesiony na cyplu skalnym na wysokości 395 m. n. p. m. Na przestrzeni wieków gościł w swoich murach min.: Księżną Izabelę Czartoryską, Mikołaja I (car Rosji), Wilhelma I (Król Prus, Cesarz Niemiec), Marię (Królową Rumunii), Winstona Churchilla (Premier Wielkiej Brytanii) i wielu innych. Pokoje o wysokim standardzie i iście królewskich łazienkach. Pokoje wyposażano standardowo w telewizor, telefon i dostęp do Wi-Fi.

Cena: od 165 PLN do 1400 PLN

Dojazd

1. Parking Książ przy Stadninie Ogierów – cenna do 15 PLN za cały dzień,
2. Parking Główny – cena do 15 PLN za cały dzień,
3. Parking pod Palmiarnia – automat z biletami, nieduży parking, nie zawsze jest miejsce,
4. Świebodzice, ul. Kasztanowa – Brama Książańska (Lwów) – Czarny Szlak Zamek Książ – Czarny/Czerwony Szlak – Zamek Książ,
5. Świebodzice, ul. Spacerowa – Czerwony Szlak – Czarny/Czerwony Szlak – Zamek Książ,
6. Świebodzice, ul. Stanisława Moniuszki – Czerwony Szlak Ścieżką Hochbergów – Czerwony/Zielony Szlak Zamków Piastowskich – Zamek Książ,

Cennik

Zwiedzanie Zamku Książ:

• All Day Ticket (Zamek, Podziemia, Palmiarnia, Stado Ogierów, Mauzoleum): Normalny 75 PLN, Ulgowy 65 PLN
• Zamek, Podziemia, Palmiarnia: Normalny 65 PLN, Ulgowy 55 PLN
• Zamek, Stado Ogierów, Palmiarnia: Normalny 49 PLN, Ulgowy 39 PLN,
• Zamek, Palmiarnia: Normalny 45 PLN, Ulgowy 35 PLN,
• Explore Wałbrzych ( Zamek, Palmiarnia, Stara Kopalnia, Muzeum Porcelany): Normalny 71 PLN, Ulgowy 53 PLN,
• Nocne zwiedzanie zamku: 55PLN/59 PLN online

Pozostałe obiekty w kompleksie:

• Podziemia: Normalny 29 PLN, Ulgowy 24 PLN
• Mauzoleum: Normalny 9 PLN, Ulgowy 7 PLN,
• Tarasy, Palmiarnia: Normalny 26 PLN, Ulgowy 20 PLN,
• Palmiarnia: Normalny 15 PLN, Ulgowy 10 PLN

Zwiedzając Zamek Książ w Wałbrzychu warto od razu zaplanować całodzienną wycieczkę po okolicznych i związanych z zamkiem atrakcjach. Niektóre z nich można zwiedzić na jednym bilecie (JB) zakupionym w kasie biletowej Zamku Książ.

1. Palmiarnia (JB),
2. Zamek Stary Książ,
3. Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia (JB),
4. Muzeum Porcelany (JB),
5. Jeziorko Daisy,
6. Zamek Cisy.

Jeśli mój artykuł pomógł Ci w zaplanowaniu trasy i zebraniu niezbędnych informacji, będę wdzięczna za wsparcie w spełnianiu moich marzeń w postaci postawienia mi kawy!