Wunsdorf – Miasto Książek I Bunkrów

Miasteczko Wunsdorf znajduje się na południe Berlina, graniczy z nieco mniejszym miasteczkiem Zossen. Bücher- und Bunkerstadt, czyli miasto książek i bunkrów.

Spis treści:

1. Wunsdorf – Miasto książek i bunkrów
2. Muzeum Historii Militarnej
3. Indyjski Cmentarz Zehrensdorf

Wunsdorf – Miasto książek i bunkrów

Wunsdorf ma dosyć interesującą historie. W 1877 roku w okolicznych lasach powstał poligon artyleryjski. Natomiast w 1910 armia cesarstwa niemieckiego utworzyła tutaj swój garnizon. Podczas I Wojny Światowej, była to główna kwatera armii niemieckiej. Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy, w latach 30. i po znacznym powiększeniu wojska, wybudowano schrony przeciwlotnicze o charakterystycznej szpiczastej budowie, zakończone iglicą. Bunkrów powstało kilkanaście, a każdy jeden mógł pomieścić aż 300 osób. Miały one zapewnić ochronę mieszkańcom i okolicznym pracownikom. W czasach obecnych w bardzo dobrym stanie zachowało się tylko kilka, reszta to ruiny.

W bliskiej okolicy znajduje się także kompleks bunkrów o nazwie Zeppelin oraz Maybach. Niestety w dniu moich odwiedzin kompleksy były nieczynne.

W marcu 1945 roku bunkry zostały zbombardowane przez amerykańskie i angielskie wojsko. Oficjalnie użyto do tego celu około 580 bombowców, jednak krążą informacje, że faktycznie było ich dużo mniej. Bombardowanie nie odniosło sukcesu. Armia czerwona zbliżała się do Wunsdorf, generał Krebs, poprosił Hitlera o zezwolenie na opuszczenie i wysadzenie całego kompleksu. Niestety nie zdążyli ich wysadzić, więc 20 kwietnia 1945 roku, armia czerwona przejęła w pełni wyposażony telekomunikacyjny kompleks. W 1946 roku, armia czerwona wysadziła kompleksy Maybach I i II, pozostawiając Zeppelin. Podczas zimnej wojny w Wunsdorf znajdowała się główna kwatera Zachodniej Grupy Wojsk Armii Czerwonej. Dopiero w latach 90., a dokładniej w 1994 roku bunkry zostały zdemilitaryzowane, a żołnierzy radzieccy opuścili to miejsce.

W latach obecnych, pozostałości po bunkrach znajdują się między blokami mieszkalnymi. Do wszystkich można podejść, obejrzeć, zrobić zdjęcia. Najlepszy okres zwiedzania jest od października do marca, zanim okoliczna roślinność, całkowicie je przesłoni.

W okolicy bunkrów znajdują się także dawne stajnie, które przerobione zostały na muzea. Jedno z nich jest poświęcone armii niemieckiej z okresu I Wojny Światowej, natomiast drugie Armii Czerwonej, której sztab znajdował się w tych okolicach przez około 50 lat. W środku zachowane są w świetnym stanie relikty, pamiątki, odznaki, mundury, gazety i czasopisma. Fascynujące, a zarazem przerażające pamiątki, kryjące wspomnienia z czasów wojny.

Muzeum Historii Militarnej

Godziny otwarcia: od wtorku do niedzieli (+święta) od 10:00 do 17:00

Cena:

• muzeum – 7 euro
• szpiczasty bunkier 1,5 euro

Bilety można kupić na wejściu do muzeum.

Indyjski Cmentarz Zehrensdorf

Początkowo cmentarz ten służył małej społeczności zamieszkującej w dzielnicy Zehrensdorf, jednakże wraz z budową kompleksu wojskowego w 1909 roku, znanego jako Truppenübungsplatz Wünsdorf (-Zossen), cywilna ludność została przesiedlona, a cmentarz służył celom wojskowym.

Podczas I Wojny Światowej w okolicy utrzymywano 2 wielkie obozy jenieckie – Halbmondlager i Weinberglager, w których przetrzymywano około 150 000 jeńców wojennych. W obozach przetrzymywano przede wszystkim jeńców narodowości francuskiej, brytyjskiej, rosyjskiej, tatarskiej, baszkirskiej i indyjskiej, którzy zostali schwytanie na froncie. Po ich śmierci na cmentarzu Zehrensdorf powstało kilka pomników ku ich pamięci.

Natomiast podczas II Wojny Światowej, cmentarz służył do chowania okolicznych żołnierzy niemieckich i cywili. Po wojnie cmentarz porzucono i zaczął popadać w ruinę. Gdy radzieckie wojska przejęły kompleks w Wunsdorf, cmentarz został wchłonięty do poligonu i był ściśle niedostępny. Został on wykorzystany do ćwiczeń i manewrów, tym samym został kompletnie zdewastowany. W 1994 roku, kiedy to rosyjskie wojska wycofały się z tych terenów, cmentarz powoli zamienił się w zapomniany las, a większość pomników w ruiny.

Dopiero w 2002 roku, miasto Zossen i Komisja ds. Grobów Wspólnoty Narodów, zaczęły renowację cmentarza do jego pierwotnego kształtu. W obecnej chwili, oprócz grobów cywilnych, znajduje się tam 988 grobów jeńców wojennych:

• 409 rosyjskich, tatarskich, gruzińskich i ormiańskich członków armii rosyjskiej,
• 98 Niemców poległych i ofiar bomb (nalot na Zossen z 15 kwietnia 1945 r.),
• 227 członków indyjskiej 4. Lahore i 7. Armii Meerut,

• 263 mieszkańców Afryki Północnej i Zachodniej z francuskich kolonii jako członków armii francuskiej,
• dwóch poległych Belgów.

Godziny otwarcia zimą: od listopada do kwietnia, od wtorku do niedzieli, od 10:00 do 17:00

Godziny otwarcia latem: od maja do października, od wtorku do niedzieli, od 10:00 do 19:00

Jeśli mój artykuł pomógł Ci w zaplanowaniu trasy i zebraniu niezbędnych informacji, będę wdzięczna za wsparcie w spełnianiu moich marzeń w postaci postawienia mi kawy!